1. Hatalı Hero Seçimleri
Hero seçimi esnasında, bazı düşük MMR* sahibi oyuncular, hero seçimlerini “güçlü hero” ve “çöp/kullanışsız hero” tanımları üzerinden yaparlar. Daha sonrasında da, istedikleri heroların seçilmediği durumlarda, bu hatalı davranışlarını devam ettirip, AFK* durumuna geçerler ya da “oyunu nasıl olsa kaybettik” diyerek ciddiyetsizce bir oyun çıkarırlar. Her ne kadar takım kompozisyonu genel olarak çok önemli bir faktör olsa da, düşük mmr oyunlara yaptığı etki yüksek mmr oyunlara yaptığı etki kadar güçlü değildir. Yani düşük mmr seviyesinde rakip takım görebileceğin en iyi takım kompozisyonlarından birine sahip olsa da, muhtemelen bu kompozisyonu yeteri kadar efektif kullanamayacaktır. İki takım da oyuna eşit şartlarda başlar ve 5 assassin’den kurulu bir takım ile oynuyor olsanız bile, size oyunu kaybettirecek en büyük faktör, oyun boyunca takımınızdaki oyunculara suç atmanız, konsantrasyonunuz düşük oynamanız ve sonunda da AFK kalmanız olacaktır.
Hero seçerken önemli olan hangi hero’nun daha güçlü ya da kullanışsız olduğu değil, oyuncunun onu ne kadar iyi oynadığıdır. Unutmayın ki orantısız güce sahip herolar ancak o heroyu yeterince iyi oynayan oyuncuların elinde güçlüdürler. Hero seçimleriniz kesinlikle ve kesinlikle oynamayı en iyi bildiğiniz herolar üzerine olmalıdır. Eğer bir heroyu sanki vücudunuzun bir uzantısı gibi kontrol edemiyorsanız, o heroyu Hero League’de oynamaya hazır değilsiniz demektir.
Düşük mmr sahibi oyuncuların diğer herolara oranla daha çok yetenek ve tecrübe gerektiren herolardan uzak durması gerekmektedir. Tabi ki aslında rank 1 olmak sizin kaderiniz, yeriniz aslında dünya çapında yapılan turnuvalar ama bunlar olup, rüştünüzü ispatlayana kadar daha basit herolar ile oynayın. Eğer düşük mmr sahibiyseniz ve mmr skorunuzu yükseltmekte sıkıntı yaşıyorsanız, bu kesinlikle ve kesinlikle oyunun geneli hakkında öğrenmeniz gereken çok fazla şey olduğunu gösterir. Çünkü oynadığınız heroları yeteri kadar iyi oynuyor olsaydınız, zaten düşük mmr sahibi olmazdınız. Sabırlı olun, oyunu analiz edin, oyunun ve mobaların* temel ve en basit mekaniklerine tamamı ile hakim olduğunuzdan emin olun. Bunu yaptıktan sonra, zaten zamanla yukarıda bahsettiğim “orantısız güçlü” heroları oynayacak tecrübe, yetenek ve güvene sahip olacaksınız.
2. Oyun Mekaniklerine Hakimiyet Eksikliği ve Pozisyon Alamama
Düşük mmr sahibi oyuncular STUTTER STEP* kullan(a)mazlar, genellikle sadece Q-W-E-R tuşları ile oynarlar, kombolara yeteri kadar hakim değildirler ve özellikle çevreyi (hero haricinde çevrede bulunan her şey, çalılar, minionlar, kuleler vs.) kendi avantajlarına çevirecek şekilde kullanmada yetersizdirler. Buna rağmen bir çoğu assassin oynar fakat bu yetersizlikleri yüzünden hatalı pozisyon alırlar ve rakip takıma kolay ve gereksiz killer verirler.
Bu hataların önüne geçmenin en iyi yolu, biraz sıkıcı ve usandırıcı olsa da, kendi replaylerinizi izlemek ve analiz etmektir. Çünkü kendi replayleriniz hatalarınızı en iyi görebileceğiniz yerlerdir. Her ölüşünüzü teker teker, dikkatlice izleyip analiz etmeniz gerekir. Nasıl öldüğünüz ve ölmemek için neler yapabileceğiniz hakkında düşünmek ve bunları analiz etmek gerekir. Ayrıca bunu oyun esnasında da yapabilirsiniz. Tekrar doğana kadar, ölüşünüz hakkında düşünüp, benzer bir pozisyonda duruma farklı bir şekilde yaklaşmaya çalışmak kaybetmekte olduğunuz bir oyunu kazanmanıza neden olabilir.
3. Hatalı Talent Seçimleri
Size her zaman aynı talenti seçimlerini kullanarak rank atlayamazsınız demiyorum ama bunu yapmak gerçekten saçmadır ve talent seçimlerinizin yetersiz ya da hatalı olduğu durumlar (örn: tek hedefe hasar vermeye odaklanan bir talent seçiminiz vardır ama oyun sırasında fark edersiniz ki alan hasarı eksikliği çekiyor takımınız) sizi ve takımınızı sıkıntıya sokacaktır. Çoğu düşük mmr oyuncusu rehberlerin sadece talent seçimlerini kopyalar ve içeriğini okumaz. O talentların hangi mantıkla ve neden seçildiğini, hangi durumlarda efektif, hangi durumlarda tesirsiz olacağı hakkında fikirleri yoktur. Hatta daha da ileriye gidip, kendilerinden farklı talent seçimleri yapan oyuncuları “heroyu bilmemekle” de suçlayabilirler.
Eğer o talentların neden ve neye göre seçildiği, seçilmeyen talentların neden seçilmediği, hangi durumda, hangi hero ve hero kompozisyonlarına karşı hangi talentların seçilmesi gerektiği ve hangi haritada hangi talentın seçilmesi gerektiği hakkında bir fikriniz yoksa, kullandığınız talentlar ve hero hakkında hiç bir şey bilmiyorsunuz demektir.
Keza talent seçimleri oynadığınız haritaya, kendi takımınızdaki ve rakip takımdaki herolara hatta ve hatta oyun yeteneğinize göre bile değişiklik gösterir ve göstermelidir. Çünkü bazı talentların kullanımı diğerlerine göre daha kolaydır ve sadece daha güçlü diye efektif kullanamadığınız bir talentı seçmek, takıma yarardan çok zarar getirecektir.
Talent seçimi konusunda yeterli bir seviyeye gelmenin yolu her heroyu, her hero kompozisyonunu ve her haritayı İYİ bilmekten geçer. Bunu yapmak için de tüm heroları ve haritaları defalarca oynamış olmanız gerekmektedir. Bunun için eğer yeni başladığınız, öğrenmeye çalıştığınız bir hero ile oynayacaksanız ve insanları delirtmek istemiyorsanız, yapay zekaya karşı oynayıp heroyu, cooldownlarını, limitlerini, avantajlarını ve dezavantajlarını öğrenmek size çok şey katacaktır. Her zaman Quick Match seçeneği ile bunları yaparken insanların oyun keyfine limon da sıkabilirsiniz ama tavsiye etmiyorum. Fakat bunları lütfen ama lütfen Hero League seçeneğinde yapmayın.
4. Harita Görevi Hataları
Neredeyse tüm düşük mmr oyuncuları Black Hearth’s Bay gibi haritalarda her şeyi boş verip ilk 50 saniye boyunca watch tower’da beklerler ve takım savaşı peşinde koşarlar. Bunu yaparken takıma experience ve ilk chestler (özellikle alt chest) üzerinde hakimiyet kaybettirirler. Düşük mmr oyuncuları 5vs5 takım savaşlarını çok sever ve oyunun başında yapılacak bir takım savaşına odaklanırlar fakat bunun aslında takımlarına yarardan çok zarar getirdiğinden habersizdirler.
Düşük mmr oyuncularının yaptığı bir başka hata ise haritadaki tarafsız kampları dur durak bilmeden, hiç bir amaç, zamanlama ve mantık olmadan ele geçirmeye çalışmalarıdır. Tarafsız bir kampın alınabilir durumda olması onu almanız gerektiği manasına gelmez!!! Bazen tarafsız kampları 1 2 dakika sonra, rakibe çok daha fazla baskı yapacak, rakip takımın, bir harita görevi, boss alımı ya da push gibi çok daha önemli bir görevi yapma konusunda ikileme düşüreceği bir zamanda ve güvenli şekilde ele geçirmeniz size oyunu kazandıracak anahtar hareketlerden biri olabilir. Bu tüm düşük mmr oyuncularında görülen bir hatadır. Rakip takımı ikilemde bırakmak ve seçim yapmaya zorlamak gibi hamlelerde bulunmazlar.
Düşük mmr oyuncularının bir başka hatası da bazı haritalarda temel harita görevlerini, biraz daha fazla efor gerektiriyor diye görmezden gelmeleridir. Muhtemelen Heroes of the Storm tarihindeki tüm düşük mmr seviyeli oyunlarda, sayısız Black Hearth’s Bay ve Tomb of the Spider Queen haritası yeteri kadar gem ve Doubloon toplanmadan oynanmıştır. Bunun yanında bir de Doubloon ve Gemleri toplayan ama gidip yatırmayan düşük mmr oyuncuları vardır. Tabi ki bu alışveriş için uygun zamanlar vardır, doğru zaman kollanmalıdır ama çoğu düşük mmr oyuncusu sadece 3+7=10 işlemini fark etmediği için gidip üzerindeki doubloonları vermez. Sadece kendi kafasına göre yeterli gördüğü kadar toplar ve genellikle gider bunları hatalı pozisyon alma ya da harita okumasındaki yetersizlik yüzünden ölerek rakibe kaptırır.
Düşük mmr oyuncuları harita görevlerini görmezden gelmekle kalmazlar bu görevlerin ne zaman ve nerede aktif olduğundan bile habersiz olabilirler. Aktivasyon zamanlarını öğrenip, ezberleyip ona göre oynamak, hatta tarafsız kampları ona göre ele geçirmek yerine sadece harita görevlerinin yaklaştığının oyun tarafından renk ve ses ile anons edilmesine bel bağlarlar, buna göre oynarlar ve pozisyon alırlar.
Bunun yanı sıra, düşük mmr oyuncularının harita bosslarına karşı yaklaşımları da felakettir. Boss’u takımları kazanıyorken ve rakiplerini bertaraf ettikleri bu muhteşem oyunun gazı etkisinde almaya çalışırlar. Rakip takımın oyuncularının 5’inin de yaşıyor olması, onların boss’a girmelerini bekliyor olabilecekleri, boss alınırken, hero özellikleri cooldown’da ve manalar ve hit pointler eksikken, rakip takımın gelip herkesi öldürebilecek olması ve üstüne bir de rakibe “GEL BENİ AAAL, AL BENİ AAAL ULAAN” diyen bağıran bir hit pointte boss bırakılması pek umurlarında olmaz. Öte yandan bunun tam tersi de geçerlidir. Cursed Hollow oynuyorsunuzdur. Geridesinizdir. Rakip takımın 2 oyuncusu en alt koridorda push tutmaktadır ya da ölüdür ve üst koridorda yine “AL BENİ AAAL” diye ağlayan bir boss vardır. Fakat düşük mmr oyuncusu gidip bossu almaz. Kaybedecek bir şeyiniz yoktur zaten yeniliyorsunuzdur, 4 ya da 5 kişi bossu almaya çalışsanız ölmesi 10 20 saniye sürecektir ve rakibin toplanıp gelip sizi öldürmesi çok uzak bir ihtimaldir fakat düşük mmr oyuncusunun yapacak çok daha önemli işleri olabilir o an.
5. Oyunu Bitirebilecekken Bitirmemek
Düşük mmr oyuncuları oyunu bitirmezler, oyun kendi kendine biter. Mmr yükseldikçe oyunların süreleri kısalır, çünkü takımınızda ya da rakip takımda oyunu bitirme şansı doğduğu an bunu kullanan ve oyunu bitiren oyuncular bulunur. Çoğu düşük mmr oyuncusu level 20’ye ulaşıp, 5vs5 bir takım savaşı yapıp, hiç zaiyat vermediği ve rakip takımdaki 5 heroyu da öldürmediği bir takım savaşı yaşamadan oyunu bitirmez. Bunu yaparken rakip takıma oyuna ortak olmak için bir şans daha verdiğinin, önceki 5vs5 takım savaşında rakibi kelimenin tam anlamı ile yok etmesine rağmen bir sonraki takım savaşının ellerinde patlayabileceğinin, hatta ortada bir takım savaşı bile olmadan, takımındaki 5 kişinin de saçma sapan bir pub train’e kurban gidebileceğinin ya da çok ufak bir harita görevi hatasının büyüyerek oyunun gidişatını geri dönülemez bir duruma sokabileceğinin farkında değildir. Düşük mmr oyuncusu adrenalini ve macerayı sever, dövüşmek, ölmek ve öldürmek için yaşar.
6. Kendi Oynayış Şeklinden Habersiz Olmak
Moba oyunların popüler olması ile oyuncuların çoğu Dunning Krueger sendromu “Yetkin olamama, vardıkları yanlış sonuçların, hatalı seçimlerin yanlışlığını anlayabilecek kapasiteye sahip olamama durumu” göstermektedir.
Hepimizin etrafında aslında muhteşem bir oyun kariyerini hak eden, kaderinde dünyaca ünlü markaların sponsor olduğu turnuvalarda, ünlü takımların forması ile oynamak yatan fakat ne yazık ki, kahretsin ki, lanet olsun ki neredeyse her maçta rakip takıma 5 tane “kendisi kadar iyi olmasa da” en azından oyunu bilen ya da beraber oynayabilen oyuncular gelir. Bu da yetmez, aynı zamanda da kendisi haricindeki diğer 4 takım arkadaşı da patates kafalı, oyundan anlamayan, kendisi oynasa kullanacağı talentlardan farklı, dolayısı ile hatalı talentlar kullanan ve yine kendisi oynasa pentaları, quadları havada uçuşturacağı heroları seçen fakat beceremeyen takım arkadaşları gelmiştir. Bu talihsizlikle ne yapsındır?
Fakat düşük mmr oyuncusu için Moba sektöründe inanılmaz bir endüstri haline gelen ELO/MMR boost önemsiz ve alakasızdır. Bu sektörde düşük mmr oyuncusunun hesabını aynı şekilde alıp kısa bir zamanda o mmr’ı tavan yapabilecek oyuncuların varlığı düşük mmr oyuncusunu bağlamaz. Bu insanların takımlarına asla 4 tane şuursuz gelmez, rakipleri asla onlardan daha iyi oyuncular değildir. Bu insanların varlığı, ne olursa olsun, eğer yeterli deneyim, bilgi ve yeteneğe sahipsen oyunda başarının kaçınılmaz olduğu gerçeğinin ispatı değildir. Onlar ya şanslıdırlar, ya hile yapıyorlardır ya da günde 12 saat oyun oynayan asosyal oyun manyaklarıdır, düşük mmr oyuncusu da o kadar vakit ayırabilse onlardan kat kat daha iyi bir oyuncu olması içten bile değildir.
Yazının başında da söylediğim gibi düşük mmr seviyesinden kurtulmak için önce hatasız olmadığının farkına varmak ve daha sonra da bu hataları düzeltmek için çalışmak gerekmektedir. Bunun için en iyi yol kendi replaylerini seyretmek ve hatalarını düzeltmeye çalışmaktır. Düşük mmr seviyesinden çıkamayan bir oyuncu, hatalarının çok fazla olduğunu, oyun içerisinde geliştirmesi gereken şeylerin çok fazla olduğunu kabul edip, takım arkadaşlarına suç atmaya, klavye başından kalkmaya bir son verip, en önemlisi, hatalarını telafi etmeye başlarsa rakip takım oyuncularının aslında o kadar da muhteşem olmadığı ve takım arkadaşlarının da kafasız tavuklar gibi koşturmadığı oyunlara dahil olmak için ilk adımı atmış olur.
7. Oyundan Keyif Almamak
Çoğu düşük mmr oyuncusu oyun sırasında hep kızgındır. Oyuna girdikleri anda insanlarla kavga etmeye, seçtikleri heroları ve talentları eleştirmeye başlarlar. Oyun oynamak eyleminin amacı EĞLENMEK olduğunun farkında değillerdir. Oyunu oynayan insanların aslında sadece %2si ya da daha azına tekabül eden ve bu işten para kazanan oyuncular haricinde mmr kavramının ÖNEMSİZ olduğu umurlarında olmaz! Bu %2lik dediğimiz, bu işten para kazanan insanlar bile oyunları aslında eğlenmek için oynadıkları gerçeğini kim önemser ki?
Sakin olup oyundan keyif almak gerekir. Dünya insanların sokakta gülücükler saçtığı, herkesin mutlu olup kulaklarından ve burunlarından gök kuşağı fışkırttığı, neşe dolu bir yer değil. Dolayısı ile aslında mutsuzluklarından, sıkıntılarından uzaklaşmak için, kafanı dinlemek için ya da arkadaşların ve sevdiklerin ile hoş zaman geçirip eğlenmek için yaptığın ya da yapman gereken bir aktivite için bu kadar gerilmek ve strese girmek kadar saçma bir şey olamaz. Eğer bir oyunu oynamaktan zevk almıyorsan, oyun seni etrafındaki herkese sataştığın, laf soktuğun, agresif bir insana çeviriyor ise o oyunu oynamanın bence hiç bir manası yok.
Terimler
MMR: Match Making Rating/Ratio manasına gelen, çeşitli oyunlarda rakiplerinize karşı aldığınız kazanma/kaybetme oranı sonucunda kazandığınız puandır. Sizin kazanma/kaybetme oranınıza yakın, seviyenize, yeteneğinize, bilginize ve deneyiminize yakın kişiler ile yan yana ya da karşı karşıya oynamanızı sağlamak için kullanılır. Ranked ya da Seviyeli diye tabir edilen oyunlarda ki performansınıza göre belirlenir.
Moba: Multiplayer Online Battle Arena manasına gelir. Oyuncuların belli bir harita içerisinde ve genellikle 5 kişiden oluşan takımlar halinde karşılaştıkları Real Time Strategy ve Role Playing Game öğeleri içeren oyunlara verilen isimdir.
AFK: Away From Keyboard manasına gelen bir terimdir. Oyun sırasında bilgisayarın başından kalkma ya da oyunu oynamayı bırakma gibi durumlarda kullanılır.
Stutter Step: Mobalarda çoğunlukla yüksek seviyeli oyuncuların hakim olduğu bir tekniktir. Karakterin saldırı animasyon süresini ve iki temel saldırı arasındaki zamanı ezberleyip, saldırı animasyonu gerçekleşip hasarı vurduğu an animasyonun geri kalanını iptal ederek duruma göre defansif olarak rakipten uzağa, ofansif olarak rakibe doğru ya da rakibin otomatik hedef almayan, yetenek gerektiren (skill shot*) özelliklerini kullanmasını zorlaştırmak adına etrafında dolaşacak şekilde hareket komutu verip, bir sonraki saldırı zamanı geldiğinde hareketi durdurup tekrar rakibe saldırı yapmak mantığına dayalı tekniktir. Özellikle yeteneklerinin haricinde, basit saldırıları ile rakibe hasar veren ve amacı hasar vermek olan herolar oynanırken kesinlikle bilinmesi hatta ve hatta ustalaşılması gerekir.
Skillshot: Otomatik olarak hedeflenemeyen, hedeflemek için zamanlama ve nişanlamak gerektiren hero özelliklerine verilen isim.
