Bir engeli bulunmayan insanlar gibi, engelli insanlar da oyun oynamayı çok seviyor. Her şeyden öte, hiçbir engeli bulunmayan oyunculardan çok daha iyi oynayan engelli oyuncular var. Bu yazımızda biraz engelli e-Spor dünyasına göz atacağız.
Oyunlara Uyarlanmasında Yardımcı Olan Teknolojiler
Baktığımız zaman çevrimiçi oyunlar bütün insanlara hitap ettiği için muhteşem şeyler. Sosyal durumu, sağlık durumu vb. şeylere bakmaksızın bütün insanlar, dijital dünyanın bütün olanaklarından yararlanıyorlar. Özellikle çevrimiçi oyunlar, insanların yeni arkadaşlıklar edinmesi, aynı kafada insanlarla sohbet edip birşeylerin üzerinde kafa patlatması gibi bir çok olanağı oyunculara sunuyor. Bu özellikle çok kalabalık olmayan ve dışarı çıkması çok zor olan engelli oyuncular için dünyayla iletişimlerinin kesilmemesinde yardımcı olan ekstra bir artı. Ellerinde ve/veya ayaklarında biraz rahatsızlık olan ve sosyal çevrede güçlükle yaptıkları şeylerin aksine insanlar, fare ve klavye kullanarak kolayca oyun oynayabilirler.
Oyunun gidişatını fare ile yapamayan oyuncular için geliştirilen joystick sorunları hala gündemin bir parçası. Ama şuan bu sorunu ortadan kaldırmak için uğşaran bir çalışma var. Bu süreçte çalışan insanların çoğu problemlerini çözmek istedikleri insanlar gibi engelli oyunculardan oluşuyor. Oyun üreticilerinin ve oyunlar için özel üretilen eşyaların üreticilerinin dikkarlerini bu konuya çekmek istiyorlar. Bir kuruluş İngiltere’de, engelli oyuncuların LAN bağlantısıyla oyun oynadığı bir oyun merkezine bağış yaptı bile. Merkezde çok fazla cihaz bulunuyor, ellerini ve kollarını düzgün kullanabilen engelli oyuncular oyunların tadını normal bir şekilde çıkartırken, ellerini ve kollarını yeterli şekilde kullanamayan oyuncular için ise, ses yoluyla veya göz ve kaşlarını hareket ettirerek verdiği konutlarla oyun oynayabiliyorlar.
Birleşik Krallık hayır kurumu “SpecialEffect“, engelli insanlar için oyun üretiyor. Oyun oynama sürecini kolaylaştırmak için yaptıkları oyunlardan çok, kolaylaştıracak malzemeler satılıyor. Örneğin; ayak hareketleriyle oyunu oynamak için ayrı bir cihaz yada çene ile oynayabilmek için özel bir joystick. Tabii ki ticaret işinde, bazı cihazların üretimi karsız görünebilir. Ancak bu cihazlar tüm oyun sektörüne faydalı olabilir. Engelli insanlar için yapılan cihazlara koyulan bazı fonksiyonlar(titreşimle uyarı, girilecek metindeki kullanılacak kelimeyi ilk harfle tahmin etme gibi fonksiyonlar ilk olarak engelli insanlar için çıkarılmıştır) yararlı olabilir.
Duyma bozukluğu olan insanlar oyunlarda, oyunun hikayesi ve oyunla ilgili bilgi almak için özel altyazılar kullanıyor. Ama ne yazık ki, bütün oyun üretici firmalar, çok az sayıda engelli insan var gerekçesi ile bu tarz özellikleri oyunlara koymuyorlar. Duyma yetisini kaybeden, sıradan bir oyuncu olan Brand Rogers, önceden oyunlarda altyazı seçeneği ve diğer engelli insanlar için olan teknolojilerden istediğini söylemişti. Tek ihtiyacının oyunlarda altyazı seçeneği konuşmalar sırasında açıp kapatma seçeneği olduğunu söyleyen Rogers, sözlerine şöyle devam etti: ” Ses ile komut verme özelliği bizim gibi insanlar için çok kullanışlı değil(duyma engelli oyuncular)”
Rekabetçi engelli e-Sporu
Bu zamana kadar birkaç kere engelli oyuncular için özel düzenlenen e-spor turnuvaları yapıldı. Örnek olarak, 2014 yılında “The IeSA 2014 Dünya Şampiyonası” League of Legends oyunu üzerinden yapıldı. Kore’de StarCraft II ve Fifa Online 3 turnuvaları sadece engelli oyuncular için düzenlendi. 12 ülkeden toplam 200 oyuncu bu turnuvaya katıldı. İlk engelli e-Spor turnuvası 2011 yılında, Starcraft II, Warcraft 3: The Frozen Throne ve Fifa Online oyunlarının oynandığı ve ödül havuzu 10.000 dolar olan tunuvaydı. 2011’de Sibirya’nın Krasnoyarsk şehrinde bile bir turnıva düzenlendi.
Matthew “LookNoHands” Fing
Matthew Fing. Kollarının ve bacaklarının bir kısmını kaybeden ve ulaşımı akülü elektrikli sandalye ile yapan bir StarCraft oyuncusu. Matthew, oyunu kendi düzeyinde oynayan oyuncular arıyor. O’nu Avrupa ve Asya’ya ulaşımını sağlayan ve profesyonel oyuncu olma hayallerini gerçekleştiren Watson Fellowship ile tanıştı. Facebook sayfasında şunları yazdı; “StarCraft’ın anlamı benim için çok büyük. Hayatımda ilk defa engelsiz bir vücuda sahip olan insanlarla ek bir ekleme yapmadan aynı sahada oyun oynamamı sağladı. StarCraft, fiziksel üstünlüğün olmadığı bir ortamda yaratıcılık, zeka ve hızlı düşünenleri ödüllendiriyor.”
Michael “Handi” Olson
Michael “Handi Olson, bir gen bozukluğu hastalığı olan “amelia” ile doğdu. Yani doğuştan kolları ve bacakları yok. Amelia nasıl olduysa onu profesyonel olarak CS:GO oynamaktan alıkoyamadı. Michael, Amerika’da düzenlenen çoğu yerel turnuvada birincilik aldı. Oyunu, hiçbir duyusal sensörü olmayan özel bir fare ve klavye ile oynuyor. Mesajları kafası ile yazıyor. Son zamanlarda yayın yapmaya başlayan profesyonel CS:GO oyuncusu kendi Twitch kanalını geliştiriyor. CS:GO’dan farklı olarak ise Dota 2 oynuyor.
Carlos Vasquez
Profesyonel Mortal Kombat oyuncusu Carlos Vasquez’de bahsetmeye değer oyunculardan. Çocukluğundan beri Mortal Kombat serisinin hayranı olan Vasquez, 10 yaşında körlüğe yol açan glokom teşhisi kondu ve bir süre sonra görme yetisini kaybetti. Favori oyununu oynamaktan vazgeçmeyen Vasquez bir röpotajında şunları söyledi; “En başa dönüp daha fazla dikkat sarf ederek, dinleyerek ve kısmen hissederek oynamaya karar verdim.” Geçen sene dünya çapında yapılan dövüş oyuncularının katıldığı Evo 2014’e katılan oyuncu çok güzel bir performans sergileyerek ilk iki rakibine tek bir el bile vermedi.
